The Open Network (TON), başlangıçta Telegram mesajlaşma uygulamasının kurucuları Pavel ve Nikolai Durov tarafından tasarlanan bir blok zinciri projesidir. Proje, 2018 yılında duyurulmuş ve başlangıçta “Telegram Open Network” olarak adlandırılmıştır. Ancak yasal sorunlar nedeniyle Telegram’ın projeden çekilmesiyle birlikte, topluluk tarafından devralınarak “The Open Network” adını almıştır. Diğer yandan TON’a Telegram coin de denir.
TON yüksek ölçeklenebilirlik, hız ve kullanıcı dostu bir deneyim sunmayı amaçlayan bir blok zinciri ekosistemidir. Projenin temel hedefi, milyarlarca kullanıcıya hizmet verebilecek, merkeziyetsiz uygulamalar (dApps), hizmetler ve akıllı sözleşmeler için bir platform oluşturmaktır. TON, kendine özgü bir mimari ve protokol seti kullanarak, geleneksel blok zincirlerinin karşılaştığı ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmeyi hedeflemektedir.
TON ekosisteminin yerel kripto para birimi olan Toncoin (TON), ağ üzerindeki işlemler için kullanılır, stake edilebilir ve ağ yönetişimine katılım sağlar. TON coin, proof-of-stake (PoS) konsensüs mekanizmasını kullanarak enerji verimliliği ve hızlı işlem onayı sağlar.
TON’un Teknik Mimarisi
TON’un teknik mimarisi, birbirine bağlı birden fazla blok zincirinden oluşan benzersiz bir yapıya sahip. Bu yapı, ana zincir olan “masterchain” ve çok sayıda “workchain” ile “shardchain”den oluşur.
Masterchain
Masterchain, TON ekosisteminin omurgasıdır. Tüm sistem için küresel parametreleri, aktif workchain’lerin listesini ve her bir workchain’in en son durumunu içerir. Ayrıca sistemdeki tüm doğrulayıcıların (validator) listesini ve bunların stake miktarlarını da tutar.
Workchains
Workchain’ler, farklı türdeki işlemleri ve hesap durumlarını işlemek için özelleştirilmiş blok zincirleridir. Her workchain kendi kurallarına, işlem formatlarına ve akıllı sözleşme türlerine sahip olabilir. Bu, TON’un farklı uygulama senaryolarına uyum sağlamasını sağlar.
Shardchains
Her workchain, ihtiyaç duyuldukça otomatik olarak birden fazla shardchain’e bölünebilir. Bu, paralel işlem yapılmasını sağlayarak sistemin ölçeklenebilirliğini artırır. Shardchain’ler arasındaki iletişim, TON’un özel “Instant Hypercube Routing” mekanizması aracılığıyla gerçekleştirilir.
Instant Hypercube Routing
Bu mekanizma, farklı shardchain’ler arasında hızlı ve verimli iletişim sağlar. Mesajlar, hedef adreslerine ulaşmak için en kısa yolu otomatik olarak bulur, bu da cross-shard işlemlerinin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
TON’un Konsensüs Mekanizması ve Güvenlik Modeli
TON token, Bizans Hata Toleranslı (BFT) bir Proof-of-Stake (PoS) konsensüs mekanizması kullanır. Bu sistem, enerji verimliliği, hızlı işlem onayı ve yüksek güvenlik sağlar.
Validator Seçimi ve Stake Etme
Doğrulayıcılar (validator), TON token’larını stake ederek ağa katılır. Stake miktarı ne kadar yüksekse, doğrulayıcının blok üretme ve onaylama şansı o kadar yüksek olur. Bu sistem, ağın güvenliğini sağlamak için ekonomik teşvikler kullanır.
Blok Üretimi ve Onayı
Bloklar, seçilen doğrulayıcılar tarafından üretilir ve diğer doğrulayıcılar tarafından onaylanır. Blok onayı için doğrulayıcıların çoğunluğunun (2/3’ten fazla) anlaşması gerekir. Bu, sistemin Bizans hata toleransını sağlar.
Slashing Mekanizması
Kötü niyetli veya hatalı davranışlar sergileyen doğrulayıcılar, “slashing” adı verilen bir ceza mekanizmasıyla karşı karşıya kalır. Stake edilen token’ların bir kısmının veya tamamının kaybedilmesine neden olabilir, böylece doğrulayıcıları dürüst davranmaya teşvik eder.
Güvenlik Özellikleri
TON, çeşitli güvenlik önlemleri içerir, bunlar:
– Çift Harcama Koruması: İşlem onayı mekanizması, aynı fonların iki kez harcanmasını engeller.
– Sybil Saldırısı Direnci: PoS mekanizması, ağ üzerinde sahte kimlikler oluşturarak kontrol elde etmeyi zorlaştırır.
– Uzun Menzilli Saldırı Koruması: Checkpoint sistemi, geçmiş blokların değiştirilmesini engeller.
TON’un Akıllı Sözleşme Yetenekleri ve Programlama Modeli
TON, gelişmiş ve esnek bir akıllı sözleşme sistemi sunar. Bu sistem, yüksek performanslı ve ölçeklenebilir uygulamaların geliştirilmesine olanak tanır.
TON Virtual Machine (TVM)
TON’un akıllı sözleşmeleri, özel olarak tasarlanmış TON Virtual Machine (TVM) üzerinde çalışır. TVM, stack-based bir mimariye sahiptir ve gaz-etkin hesaplama sağlar. TVM, WebAssembly’ye benzer bir yapıya sahiptir, bu da farklı programlama dillerinden TVM bytecode’una derleme yapılmasını kolaylaştırır.
Func Programlama Dili
TON ekosisteminde akıllı sözleşme geliştirmek için kullanılan ana dil Func’tır. Func, C benzeri bir syntax’a sahip, statik olarak tiplendirilmiş bir dildir. Özellikle TVM için optimize edilmiştir ve düşük seviyeli kontrol ile yüksek performans sağlar.
Akıllı Sözleşme Özellikleri
TON’un akıllı sözleşmeleri şu özelliklere sahiptir:
– Asenkron Mesajlaşma: Sözleşmeler birbirleriyle asenkron mesajlar aracılığıyla iletişim kurabilir.
– Durumlu Sözleşmeler: Sözleşmeler, kendi durumlarını saklayabilir ve güncelleyebilir.
– Gaz Optimizasyonu: İşlemler için gereken gaz miktarı otomatik olarak hesaplanır ve optimize edilir.
– Yükseltme Mekanizması: Sözleşmeler, belirli koşullar altında güncellenebilir veya yükseltilebilir.
Geliştirme Araçları
TON ekosistemi, geliştiriciler için çeşitli araçlar sunar:
– TON Solidity Derleyicisi: Ethereum’un Solidity dilini TON uyumlu bytecode’a çevirir.
– TON Dev: Akıllı sözleşme geliştirme ve test etme için entegre bir ortam.
– TON-SDK: Çeşitli programlama dillerinde TON ile etkileşim için kütüphaneler.
TON Ekosistemi ve Gelecek Planları
TON ekosistemi, blok zinciri teknolojisinin çeşitli uygulama alanlarını kapsayan geniş bir platform olarak gelişmeye devam ediyor. Mevcut durumda, ekosistem içinde TON Payments, TON DNS, TON Storage ve TON Proxy gibi temel bileşenler bulunuyor. TON Payments, mikro ödemeleri hızlı ve düşük maliyetle gerçekleştirmeyi sağlarken, TON DNS kullanıcı dostu adresler ve alan adları sunmaktadır. TON Storage, merkezi olmayan bir dosya depolama çözümü sunarken, TON Proxy ise anonim internet erişimi için VPN benzeri bir hizmet sağlamaktadır.
Gelecek planları arasında, DeFi (Merkeziyetsiz Finans) uygulamaları ve NFT platformları için daha fazla destek ve entegrasyon bulunmaktadır. TON, sürekli olarak ölçeklenebilirlik özelliklerini geliştirmeye odaklanmakta, daha fazla sharding implementasyonu ve cross-chain işlem optimizasyonları üzerinde çalışmaktadır. Açık kaynaklı bir proje olarak, TON topluluk katkılarına büyük önem vermekte ve geliştiricilerin yeni özellikler ve iyileştirmeler önermesini teşvik etmektedir. Ayrıca global ölçekte yasal uyumluluğu sağlamak için çalışmalarını sürdüren TON, farklı yargı alanlarındaki düzenlemelere uygun çözümler geliştirmeye odaklanmaktadır. Bu kapsamlı yaklaşımla TON, blok zinciri teknolojisinde önemli bir oyuncu olmayı ve kripto para ekosistemindeki konumunu güçlendirmeyi hedefliyor.
Toncoin (TON) ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Toncoin (TON) nedir?
Toncoin, Telegram tarafından geliştirilen bir blockchain platformu olan TON (Telegram Open Network) için kullanılan kripto para birimidir. TON, akıllı sözleşmeler ve dağıtık uygulamalar geliştirmek için tasarlanmıştır.
Toncoin (TON) madenciliği yapılabilir mi?
Hayır, TON ağında doğrulayıcı düğümleri çalıştırarak ağ güvenliğine katkıda bulunabilir ve ödüller kazanabilirsin.
Toncoin’in Ethereum’a göre en büyük avantajları nelerdir?
Toncoin, Ethereum’a göre daha yüksek işlem hızı, daha düşük işlem ücretleri ve daha iyi ölçeklenebilirlik gibi avantajlara sahip. Ayrıca, TON’un akıllı sözleşme dili, Ethereum’a göre daha basit ve öğrenmesi daha kolay.
Toncoin’in enerji tüketimi Ethereum’a göre nasıl?
TON, Proof-of-Stake (PoS) konsensüs mekanizmasını kullandığı için Ethereum’un Proof-of-Work (PoW) mekanizmasına göre çok daha az enerji tüketir. Bu da TON’u daha çevre dostu bir seçenek haline getirir.
Toncoin (TON) ne için kullanılır?
Toncoin, TON ekosistemindeki çeşitli işlemler ve hizmetler için kullanılabilir. Bu işlemler arasında akıllı sözleşmelerin çalıştırılması, işlem ücretlerinin ödenmesi ve staking işlemleri bulunmaktadır.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.
