Söz konusu blok zincir teknolojileri olduğunda güvenlik ve ölçeklenebilirlik unsurları oldukça önemli. Çünkü bu alanda geliştirilen projelerin verileri güvenli ve hızlı bir şekilde işlemesi geniş bir kullanıcı kitlesine hazırlıklı oldukları anlamına gelir. Durum böyle olunca yalnızca güvenlik ve ölçeklenebilirlik üzerine geliştirilen projeler de kripto para dünyasında oldukça revaçta. Bu tür ölçeklenebilirlik çözümleri arasında yer alan Layer-1, birçok projenin temel olarak kullandığı bir teknolojidir. Blockchain projelerinin geniş bir kitleye ulaşabilmesi için geliştirilen bu sistemi birçok projenin temelinde görmek mümkün. Eğer bu projeleri merak ediyorsan doğru adrestesin. Son zamanların popüler Layer-1 coinlerini yazımızda bulabilirsin.
Layer 1 Nedir?
Layer 1 yani Katman 1 sistemi aslında blockchain teknolojisinin temelidir. Blockchain dünyasında ortaya çıkan ilk kripto para birimleri bu sistemin ölçeklenebilirliği ve güvenli yapısı sayesinde geniş kitlelere ulaşmayı başardı. Çünkü Layer-1 protokolü dijital varlık transferi, akıllı sözleşmeler ve merkezi olmayan uygulamalar gibi birçok işlemi desteklemekte. Layer-1 protokolleri genel olarak bir blokchain zeminindeki işlem bloğunu artırarak daha fazla veriyi işler. Böylece işlem hızını artırırken maliyetlerin azalmasını sağlar. Buna ek olarak bir işlemin doğrulanması ve kaydedilmesi adımları da Layer-1 protokolü kapsamındadır. Bunun için Layer-1 protokolüyle birlikte Proof of Work (PoW), Proof of Stake (PoS), Delegated Proof of Stake (DPoS) gibi farklı konsensüs mekanizmaları kullanılır. Mesela Bitcoin projesi Proof Of Work (PoW) mekanizmasını kullanırken Solana projesi Proof Of Stake modelinden yararlanarak ölçeklenebilirlik sorununa çözüm getirir. Bazı projeler Layer-1 protokolünü geliştirerek farklı modeller sunar.
Layer-1 Coinleri
Layer 1 coin’leri, blokchain ekosisteminin temelini oluşturur. Özelliklerine ve kullanım alanlarına göre farklılaşan coinler modellenme biçimleriyle de birbirinden ayrılır. Layer-1 protokolünde yer alan popüler kripto paraları şu şekilde sıralayabiliriz:
Bitcoin (BTC)
Layer-1 protokolünün ve blok zincir teknolojisinin çıkış noktası olarak bilinen Bitcoin, merkeziyetsiz ve dışarıdan müdahalelere karşı güvence sunan bir coin. “Dijital Altın” olarak nitelendirilen bu kripto para birimi 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından yaratıldı. Bitcoin’in algoritması Layer-1 protokolü ve Proof Of Work (PoW) modelini kullanarak finans dünyasında şeffaflık sunmakta. Ayrıca varlık transferi süreçlerini aracısız ve güvenli bir şekilde sağlayabilmekte. Kripto para borsasının zirvesinde yer alan bu coin her geçen gün geliştirilerek gücünü tazeliyor.
Ethereum (ETH)
Bitcoin’de sonra en büyük kripto para birimi olan Ethereum, birçok uygulamanın geliştirilmesine alan yaratan önemli bir proje. 2015 yılında Vitalik Butlerin tarafından geliştirilen bu ağ akıllı sözleşmeleri ve merkeziyetsiz uygulamaları destekler. Böylece blockchain ekosisteminin geliştiriciler için daha erişilebilir bir yapıda olmasını sağlar. Ethereum ilk olarak Proof Of Work (PoW) konsensus modelinde çalışıyordu. Ancak Ethereum 2.0 güncellemesiyle Proof Of Stake (PoS) modeline geçiş yapmakta.
Solana (SOL)
Solana yani SOL coin de Ethereum gibi merkeziyetsiz uygulamalara alan yaratan projelerden birisi. Proof-of-History konsensüs modelini kullana bu proje yüksek işlem hızları ve düşük işlem maliyetleri sağlar. Ayrıca DeFi uygulamaları, NFT pazarları ve oyun endüstrisi gibi çeşitli ekosistemlerin büyümesini destekler. Daha hızlı ve ölçeklenebilir bir geliştirme alanı sunan proje Solana Vakfı tarafından 2020 yılında başlatılarak iddialı Layer-1 projeleri arasında yerini aldı.
Polkadot (DOT)
Blockzincir teknolojisinde hız ve ölçeklenebilirlik çözümlerinin yanı sıra veri transferi de önemli bir konudur. İşte Polkadot projesi de bu alanda çözüm getirmek amacıyla kuruldu. DOT coini ile de görebileceğin bu proje, farklı blok zincirler arasında etkili bir şekilde veri ve varlık transferi sağlayan bir Layer 1 çözümüdür. Dış müdahalelere karşı güvenli, hızlı ve merkeziyetsiz transfer imkanı sunan bu proje ile farklı ağlar arasında transfer pratik bir hale geldi.
Cardano (ADA)
Listemizin son konuğu olan Cardano ise merkeziyetsiz finansal uygulamaları için sunulan bir Layer-1 projesidir. Akıllı sözleşmeleri ve merkezi olmayan uygulamaları desteklemek için kurulan bu platform geliştiricileri desteklemek için Ouroboros konsensüs mekanizmasını kullanır. Bu kanıt protokolü enerji maliyetlerini minimum seviyede tutarak iş süreçlerinin güvenliğini sağlar. Ayrıca çeşitli algoritmalarla ağların bütünlüğünü ve performansını destekler. Böylece yeni finansal uygulama pazarını destekleyerek merkeziyetsiz ağların geliştirilmesini kolaylaştırır.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.
