Günümüz finansal sisteminde önemli bir aktör olan kripto para dünyası, dijital varlık olarak adlandırılan sanal paraların alınıp satıldığı ve transfer edildiği bir ekosistemi ifade ediyor. Bu ekosistemde yer alan yatırımcılardan biri olmak ya da bu ekosistemi daha iyi anlamak için kripto para 101’i bilmek şart! Bu içeriğimizde kripto para ekosistemi ile ilgili bilinmeyenleri, mutlaka bilinmesi gerekenleri ve en çok merak edilenleri ele aldık. Keyifli okumalar!
Kripto Para Dünyasında Sıkça Karşılaşılan Terimler
Kripto dünyasını yakından tanımak ve anlamak için bazı terimleri, kavramları ve karşılıklarını iyi bilmek gerekiyor. Bu terimlere yakından bakalım!
Kripto Para: Şifreli bir şekilde işlem gören dijital para birimidir, merkeziyetsizdir.
Bitcoin: 2009’da Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulan Bitcoin bilinen ilk kripto paradır. Bitcoin diğer kripto paraların temelini atmış olmasıyla önemli bir yere sahiptir.
Altcoin: Bitcoin dışındaki diğer kripto paralara altcoin adı verilir. Ethereum, Ripple, Litecoin gibi farklı özelliklere sahip çok sayıda altcoin bulunur.
Token: Teknik açıdan bir kripto para olan token’lar farklı olarak belirli bir blockchain’e ait olmayan dijital varlıklardır.
Akıllı Sözleşmeler (Smart Contract): Blockchain teknolojisinin bir özelliği olan ve belirli koşullar gerçekleştiğinde otomatik olarak çalışan kod parçacıklarıdır.
Kripto Borsası: Kripto para alım satımının yapıldığı platformlara kripto borsası denir.
ICO (Initial Coin Offering): Bir kripto projesinin finansmanını sağlamak için yapılan bir tür kampanyadır. ICO bazı açılardan yatırımcıların şirket hisselerini satın aldığı IPO (Initial Public Offering – Halka Arz) ile benzerlik gösterir.
Kripto Madenciliği: Bazı kripto paralar madencilik yöntemiyle çoğaltılır ve üretilir. Yani işlemleri doğrulamak ve yeni bloklar oluşturmak için madencilik adı verilen birtakım faaliyetler yürütülür. Bitcoin madenciliği, en çok bilinen madencilik türlerindendir.
Volatilite: Kripto paralar diğer geleneksel varlık sınıflarından daha yüksek volatiliteye sahiptir. Bu sebeple kripto paraların fiyatları hızla ve büyük ölçüde değişebilir.
Blokchain (Blokzincir): Kripto paraların temeli olan blockchain, bir dizi bağlantılı bloktan oluşan, dağıtık ve şeffaf bir defterdir. Blokchain teknolojisi işlemlerin güvenli ve şeffaf bir şekilde tutulmasını sağlar.
DeFi: Merkeziyetsiz finans olarak açıklanabilecek DeFi, finansal ağ oluşturan yeni nesil bir finansal sistemi ifade eder. Dijital cüzdanları, borsaları ve diğer finansal araçları bir araya getiren; merkezi olmayan finans sistemi De-Fi ile işleyiş, tamamıyla blokzinciri üzerinde çalışan yazılımlar tarafından yönetilir.
Kripto Para Dünyası ile İlgili Bilinmesi Gerekenler
Kripto para dünyası ile ilgili bilinmesi gerekenleri listeledik:
Kripto para ifadesi, kriptografi ile para kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Kriptografi gizlilik, bütünlük ve kimlik doğrulama gibi konuları ele alan bir matematiksel yöntemler bütünüdür.
Merkezi olmayan bir yapıda çalışan dijital varlıklar olan kripto paralar, işlemlerin güvenli bir şekilde kaydedildiği ve doğrulandığı bir veri tabanı olan blockchain teknolojisi üzerine kuruludur.
Kripto paraların düzenlenmesi ülkeden ülkeye değişebilir. Bazı ülkeler kripto paraları desteklerken, diğerleri daha sıkı düzenlemeler getirebilir.
Kripto paraları saklamak ve transfer etmek için dijital cüzdanlar kullanılır. Bu cüzdanlar yazılım tabanlı (online veya offline), donanım tabanlı veya kağıt cüzdanlar gibi çeşitli türlerde olabilir.
Kripto para piyasasını anlamak için teknik analiz (TA) olarak adlandırılan bir yaklaşım kullanılır. Teknik analiz ile alım-satım yapanlar sürekli olarak bir pozisyondan çıkıp başka bir pozisyona girebilirler ve böylece kâr elde etmeyi amaçlarlar.
Kripto paraların değeri kullanıcılardan gelen arz talep dengesi içinde belirlenir. Yani bir kripto para birimi ne kadar çok talep görürse o kadar değerli olur.
İlk ticari Bitcoin işlemi, 2010 yılında Laszlo Hanyecz adlı bir programcının iki pizzasını 10,000 BTC ile satın almasıyla gerçekleşmiştir. Bu işlem, Bitcoin’in bir ödeme aracı olarak kullanılabilmesinin ilk örneği olarak hafızalara kazınmıştır.
Bitcoin’den sonraki en büyük ikinci kripto para birimi olan Ethereum, yalnızca bir kripto para birimi değil aynı zamanda akıllı kontratlar adı verilen programlanabilir kontratları destekleyen bir platformdur. Bu, kod tabanlı kontratların otomatik olarak yürütülmesine imkân tanır.
Pek çok kişi, erken dönemlerde Bitcoin satın almış fakat cüzdanlarına erişimini kaybetmiştir. Bu unutulan cüzdanlarda büyük miktarlarda Bitcoin olduğu düşünülmektedir.
En popüler kripto para birimi Bitcoin olsa da Bitcoin’in yanı sıra, çok sayıda farklı özellik ve kullanım amacına sahip kripto para birimi bulunur. Örneğin, Monero gizliliğe odaklanırken, Chainlink akıllı kontratlar için veri sağlama amacı taşır.
Kripto paralar, diğer geleneksel finansal piyasalardan farklı olarak hafta sonları ve tatil günlerinde de 7/24 işlem görmektedir.
Kripto Para Dünyası ile İlgili En Çok Merak Edilen Sorular
Kripto para nedir?
Kripto para merkeziyetsiz dijital para birimleridir. Kripto paralar sansüre karşı dirençlidir, ucuz ve hızlı bir ödeme alternatifidir. Kripto paralarla ilgili A’dan Z’ye bilgi almak için “A’dan Z’ye Kripto Para: Kripto Para Nedir?” başlıklı yazımızı okuyabilirsin.
Kripto para nasıl alınır?
Çeşitli kripto para birimlerini en güvenli, hızlı ve kolay şekilde Bithero uygulaması ile satın alabilirsin.
Kaç tane kripto para var?
2023 yıl sonu itibarıyla piyasada toplam 22 binden fazla kripto para birimi bulunduğu bilinmektedir.
Kripto sanat nedir?
Kripto sanat, blokzinciri teknolojisinin ve kripto paraların kullanılmasıyla oluşturulan dijital sanat eserlerini tanımlayan bir ifadedir. Blockchain teknolojisinin kullanılmasıyla dijital varlıkların benzersiz bir şekilde sahiplenilmesini sağlayan kripto sanatta NFT (Non-Fungible Token) adı verilen dijital varlık token’ları önemli bir aktördür. Çünkü sanat eserleri NFT’ler kullanılarak benzersizleştirilir ve sahiplenilebilir hale getirilir.
Kripto para neye göre artar?
Kripto para piyasasının artma ya da değer kaybetme matematiği arz talep dengesine bağlıdır. Yani talep arttığında fiyatlar artarken talep azaldığında fiyatlar da azalır.
İlk kripto para hangisi?
İlk kripto para Bitcoin’dir. Bitcoin 2009’da Satoshi Nakamoto adlı anonim bir kişi ya da grup tarafından oluşturulmuştur.
Kripto para alırken nelere dikkat edilmeli?
Kripto para alırken dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
- Kripto para alırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta güvenilirliktir. Bu yüzden güvenilir ve güvenli bir kripto para borsası seçmek önemlidir. Bu borsanın ilgili düzenleyici kuruluşlar tarafından lisanslanmış ve denetlenmiş olmasına dikkat edilebilir.
- Kripto para varlığını güvende tutmak için güvenilir bir cüzdan kullanmak gerekir. Her ne kadar donanım cüzdanları daha güvenilir kabul edilse de yazılım tabanlı cüzdanları da güvence altına almak için birtakım önlemler alındığında güvenlik sağlanabilir.
- Kripto para alım satım işlemlerinde ücretler yani komisyon oranları farklılaşır. Borsalar arasındaki ücret farklarını bilmek ve daha düşük komisyonlu bir borsayı tercih etmek akıllıca olacaktır.
- Kripto paranın altında yatan proje ve teknolojiyi anlamak uzun vadeli potansiyel değeri analiz edebilmek açısından önemlidir.
- Piyasası çok değişken olduğu için kripto para alım satımı risklidir. Bu yüzden kripto para almadan önce risk toleransını anlamak ve bir yatırım stratejisi belirlemek gerekir.
- Bütün yatırımı tek bir kripto para birimine koymak yerine, portföyü çeşitlendirmek riski azaltmak açısından mantıklıdır.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.
