Kripto para piyasası blok zincirleri içerisinde yaşanan fork’lar sonucu oluşur. Türkçesi “çatallanma” anlamına gelen fork terimi kripto para piyasası ile ilgilenenlerin karşılaştığı terimler arasında yer alır. Peki fork nedir? Kısaca fork bir blok zincirinin mevcut versiyonundan ayrılarak yeni bir yol izlemesi olarak tanımlanabilir. Fork’un piyasa içinde ikiye ayrıldığı da görülür hard ve soft fork olmak üzere değerlendirilmektedir. Bu iki kavram aynı durumu ifade etseler de meydana geliş biçimlerinden dolayı farklı olabilmektedir. Tüm bunların detaylarına birlikte bakalım.
Fork Ne Demek? Türleri Nelerdir?
Fork terimi ile karşılaşan yatırımcıların sıklıkla sorduğu sorulardan biri fork ne demek oluyor. Çatallanma anlamına gelen fork, blok zincirinin güncellenmesiyle ortaya çıkar. Genellikle bu durum blok zinciri ağının kopyalanması veya değiştirilmesi sonu oluşmaktadır. Eski işleyişindeki değişim sürecini ifade eder. Oluşan yeni blok zincir yapısının ise madencilik yazılımları ve cüzdanlar tarafından kullanılabilir olmasını mümkün kılar. Fakat her oluşan fork’ta kullanılabilirlik mümkün olmamaktadır. Bu da fork’un iki farklı türden oluştuğunu göstermektedir. Bunlar hard fork ve soft fork olmak üzere ikiye ayrılır. Her iki fork türü de aynı blok zinciri üzerinden meydana gelse de oluşumu ve içerisinde barındırdığı özellikler bakımından farklılığa sahiptir. Bu farklılıkların ve benzerliklerin neler olduğuna daha yakından bakalım.
Hard Fork (Sert Çatal) Nedir?
Bilindiği üzere blok zinciri üzerinde meydana gelen fork’lar iki çeşitten oluşur. Bunlardan biri de hard fork‘tur. Peki bu hard fork nedir? Blok zinciri üzerindeki bölünmelerden biri olan hard fork, blok zinciri içerisindeki eski yazılımlara uyumlu olmayan blok zinciri güncellemesi olarak ifade edilebilir. Sert çatallanma veya çatal olarak da ifade edilen Hard fork olarak adlandırılan bu blok zinciri bölünmesinde yeni oluşan blok zincirinin eski versiyonu ile arasında kalıcı keskin bir bölünmeyi ifade eder. Bu bölünme sonucu artık yeni kurallara ve protokollere sahip eskisi ile uyumlu olmayan blokların yer aldığı eski blok ve işlemlerin geçersiz sayıldığı yeni blok zincir ağı olarak yer almaya başlar. Hard fork Blockchain ağı üzerinde ağda yer alan önemli göreve sahip konsensüs eksikliğinden veya temel protokolde yer alan büyük çaplı değişikliklerden kaynaklanabilir. Hard fork’lar köklü değişikliklere sahip olmaları ile diğer çatallanmalardan ayrılır. Böylece yazılımın bir önceki sürümünde yer alan protokoller hard fork ile ayrılan blok zinciri üzerinde çalışmamaktadır. Kısacası hard fork ile beraber aynı blok zinciri yazılımı üzerinde farklı sürümlerin kullanıldığı iki farklı ağ çıkarmaktadır. Sert çatallanmalar yeni bir kripto para birimi ortaya çıkmayabilir ve sadece ağ yaratabilmektedir.
Hard fork oluşumu ise planlı ve plansız olmak üzere iki farklı şekilde meydana gelmektedir. Planlı hard fork, blok zinciri belirli bir yüksekliğe ulaştığında gerçekleşir. Bu gerçekleşme topluluk içerisinde önceden planlanmış bir zaman diliminde oluşur. Böylece madenciler, geliştiriciler ve kullanıcılar geçiş öncesinde hazırlık yapabilir. Plansız hard fork ile güvenlik açığının tespit edildiği ve acil durum nedenlerine bağlı olarak aniden meydana gelen bölünmelerdir.
Soft Fork (Yumuşak Çatal) Nedir?
Yumuşak çatallanma anlamına gelen soft fork, blok zinciri içerisinde geriye uyumlu güncellemeleri ifade eder. Bu yeni oluşan blok zincir ağı üzerine yer alan kuralların eskisi ile çelişmediği anlamına gelir. Soft fork, blok zincirinin kural setinde önceki blok zinciri kuralları ile uyumluluk sağlar. Yeni oluşan blok zinciri üzerindeki değişimler eski kuralların bir alt kümesi olarak yer alır. Böylece eski ağda yer alan düğümler blok zincirini takip ederek blokları doğrulayabilmektedir. Peki tam anlamıyla soft fork nedir? Soft fork’lar blok zincirinin kullanımı iyileştiren teknik değişiklikler sonucu oluşur. Çatallanma öncesindeki yapı değişmeden yeni yapıyla uyumlu bir şekilde çalışmaya devam eder. Üstelik kullanıcılara alternatif sunar. Madenci veya cüzdan sahipleri oluşan bu yeni yapıyı kullanmak istemedikleri durumlarda eski yapıyı kullanmaya devam ederler. Güncelleyenler ise yenilik ve gelişmelerden faydalanmaya devam eder.
Soft fork Blockchain oluşumu ağda yer alan konsensüsü korumak ve topluluğu bir arada tutmak için tercih edilen yöntemlerden biridir. Böylece eski node’lar ağ içerisinden dışlanmadan süreçler devam eder ve herhangi bir kesinti yaşanmamaktadır. Bu çatallanma da en bilinen örnek SegWit güncellemesidir.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.
