Kripto para dünyası, her geçen gün daha da genişleyerek dev bir ekosistem haline geldi. Öyle ki bu ekosistemin demirbaşları olarak nitelendirilen Ethereum ve Bitcoin gibi kripto para projeleri güç kazanarak kendi dünyalarını kurdular. Bu coinler, altcoinlerle desteklenerek daha güvenilir ve hızlı bir finansal dünyayı mümkün kılmayı başardı. Altcoin olarak nitelendirilen projeler ağların dezavantajlı yönlerini onaracak şekilde geliştirildi. Böylece daha ölçeklenebilir ve kullanışlı ağlarla güven sağlandı. Ethereum’un ikinci katman çözümleri arasında bulunan Arbitrum bu projeler için önemli bir örnek. Arbitrum’un sunduğu güvenli sözleşmeler ve ölçeklenebilirlik gibi avantajlar, Ethereum dünyasını bir hayli zenginleştirdi. Ayrıca bu ağ, alandaki verimini kanıtlayarak farklı projelerin entegre olabildiği bir alan haline geldi. Bunun sonucunda birbirinden değerli Arbitrum coinleri kripto para dünyasına boy göstermeye başladı. Blockchain teknolojisine farklı çözümler sunan Arbitrum projeleri yazımızda buluşuyor.
Arbitrum Nedir?
Arbitrum, Ethereum ağının ölçeklenebilirlik ve işlem hızı gibi sorunlarına çözüm getirmek üzere geliştirilmiştir. Bu proje roll-up teknolojisini kullanarak Ethereum ağının işlem kapasitesini artırır. Bununla birlikte işlem ücretlerini düşürmek için akıllı sözleşmelerin işlenmesini optimize eder. Günümüzde Ethereum ağında yüzlerce farklı merkeziyetsiz uygulama entegre edilmiş durumda. Ağın işlem hızının bu artış için yeterli olmaması hem maliyetleri yükseltmekte hem de işlem süresini artırmakta. İşte Arbitrum bu duruma farklı bir yaklaşımla çözüm getirmeyi başardı. Projenin temel yapı taşları arasında yer alan optimistic roll-up teknolojisi, blockchain zeminindeki akıllı sözleşmeleri farklı bir katmanda; yani zincir dışında topluyor. Sonrasında sistem topladığı işlem sözleşmelerini onaylayarak küçük yapılar halinde blockchain zeminine ekliyor. Doğrulayıcılar tarafından onaylanan bu işlemlerde eğer bir pürüz bulunursa sorun Layer-1‘e aktarılarak çözülüyor. Böylece sistem hatalı işlem ve sahtekarlıkları yakalayarak ağın güvenliğini koruyor. Bu model sayesinde Ethereum ağı işlem kapasitesini artırarak herkes için ulaşılabilir bir ağ haline gelmeyi başardı. Ayrıca birçok proje Ethereum ağında entegre olarak gelişiyor. İşte Arbitrum’u bir ekosistem haline getirmeyi başaran kripto para projeleri…
Arbitrum Ekosistemi Coinleri
Arbitrum’a entegre olan projeler arasında birçok farklı vizyona sahip olan oluşum yer alıyor. Bu projeler Arbitrum sisteminin daha efektif ve daha verimli işlenmesi için farklı çözümler getiriyor. Birbirinden özel Arbitrum ekosisteminde yer alan projeleri aşağıdaki başlıklarda bulabilirsin.
Chainlink
Chainlink, Arbitrum ağındaki akıllı sözleşme düzeninin daha güvenilir ve ölçeklenebilir olmasını amaçlayan bir proje. San Francisco merkezli SmartContract şirketi tarafından 2017 yılında kurulan proje akıllı sözleşmelerin geleneksel sistemlerle etkileşimli bir şekilde ilerlemesi mottosuyla hareket eder. Bu projede akıllı sözleşmelere dış kaynaktan veri akışı sağlanır. “Oracle” adı verilen bu veri sağlayıcıları blockchain ve veri tabanları arasında köprü görevi görür. Bu akış doğru bir şekilde sağlandığı müddetçe veri sağlayıcıları Chainlink’in kripto parası olan “LINK” ile ödüllendirilir. Verilerin güvenilirliğini de doğrulama amacıyla kullanılan LINK coini Ethereum yani ERC-20 tabanında yer almakta. Tüm blockchain tabanlı akıllı sözleşmeleri desteklemeyi vizyon edinen proje hızla gelişimini sürdürmekte.
Uniswap (UNI)
DeFi projeleri arasında yer alan Uniswap aslında bir borsa protokolü. Kullanıcıların herhangi bir aracı ihtiyacı duymadan işlem yapmasını sağlayan bu protokol finansal dünyada tam özgürlükçü bir vizyona sahip. Uniswap protokolünde yer alan entegre sözleşmeler ve likidite havuzları kullanıcıların herhangi bir emir kaydına ihtiyaç duymadan varlıkları kullanmalarını sağlıyor. Böylece Ethereum ağı üzerine kurulu olan bu proje ERC-20 tokenleri arasındaki geçişi pratikleştiriyor. Bu projenin kripto parası olan UNI token, projenin büyümesi için kuruldu. Farklı projelerde yer alan kişilerin varlıklarını değerlendirmeleri için geliştirilen bu proje tam anlamıyla merkeziyetsiz bir düzenin mümkün olduğunu göstermekte.
Dai (DAI)
Dai, fiyat dalgalanmalarına karşı dayanıklı olması için geliştirilen projeler arasında yer alır. Hem merkeziyetsiz hem de istikrarlı bir kripto para dünyası için sunulan bu proje “Dünyanın ilk tarafsız para birimi” vizyonuyla geliştirilmektedir. DAI token MakerDAO protokolü tarafından oluşturulan ve yönetilen bir stabilcoindir. MakerDAO, Ethereum blok zincirinde akıllı sözleşmeler aracılığıyla çalışan bir protokoldür. Bu protokol ile herhangi bir aracıya ihtiyaç duyulmadan tüm işlemler yapılabilir. Kripto paraların değerini korumak için sunulan bu proje stablecoin çeşitleri arasında oldukça revaçta.
USD (USDC)
Stablecoinler arasında oldukça popüler olan bir diğer kripto para da USD. ABD dolarıyla 1:1 oranında entegre olan bu coin kripto varlıklarını teminat altında tutmak isteyenler için sunuluyor. Bununla birlikte blockchain ve DeFi dünyasına açılmak isteyenler için de USDC iyi bir teminat kanalı. Çünkü USDC varlığı farklı kripto projelerine ve DeFi uygulamalarına kolaylıkla yapma imkanı sunuyor. Bununla birlikte varlıklarını banka gibi geleneksel finans kurumlarındaki krizlerden korumak isteyenlere güvenli bir alan vadediyor. Bunun için USD coini geleneksel dünya ile sanal dünyayı entegre eden bir proje olduğunu söyleyebiliriz.
Aave (AAVE)
Aave (AAVE), merkeziyetsiz finansal uygulamalar (DeFi) için bir likidite protokolü ve kripto para birimidir. Adeta geleneksel finans sektöründeki bankacılık kurumunu göğüslemeyi hedefleyen bu proje likidite akışını sağlar. Yani Aave, kullanıcıların kripto varlıklarını borç vermek veya borç almak için kullanabilecekleri bir platform olarak varlığını sürdürmekte. Ethereum blokchain zeminine kurulan bu proje akıllı sözleşmeler ile çalışır. ETH ve MANA gibi farklı kripto projeleriyle anlaşmalı olan sistem, kredi havuzunu genişleterek likidite dolaşımını artırmayı hedefler.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.
